3D Yazıcı Baskıyı Başlatmıyor
Nozzle’ın konumu, filamentin durumu ve baskı kafasının durumu gibi birçok etken, eğer bir şeyler olması gerektiği gibi değilse sadece baskı kalitesini etkilemez: Bunlar aynı zamanda 3D baskının başarılı bir şekilde başlamasına da engel olabilir. Bu nedenle, yaşadığın 3D baskı sorunlarının birçok nedeni olabilir ve 3D baskı sırasında yaşadığın sorunlar içinden çıkılmaz bir hal alabilir. BoyutKat ekibi olarak bu yazımızda, 3D yazıcıda baskı alırken en sık karşılaşılan çıktı alamama sorunlarından ve çözümlerinden başlık başlık bahsediyoruz.
- Filamentin Bitmesi veya Hiç Takılmamış Olması Sorunu
- Nozzle’ın Tablaya Çok Yakın Olması Sorunu
- Nozzle’ın Tıkanması Sorunu
- Baskı Kafasının Kayması ve Yatak Dışına Çıkması Sorunu
- Filamentin Kopması Sorunu
- Filamentin Ezilmesi Sorunu
- İlgili Makaleler
Filamentin Bitmesi veya Hiç Takılmamış Olması Sorunu
Kulağa garip gelse de bu, gündelik hayatın koşturmacasında başa sık gelen bir durum. 3D yazıcıya takılı filament bittiyse ya da baştan hiç takılı değilse, dilimleme yazılımında model doğru ayarlanmış ve yapılandırılmış olsa bile, elbette ki 3D yazıcı hiçbir şey yazdırmayacaktır. Bu durumu fark etmeyip 3D baskıyı yazıcıya tekrar tekrar göndersen bile, döküm ucundan (nozzle) filament çıkmayacaktır. Bir model baskısı boyunca filament ekstrüzyonu durmuşsa ve nozzle havada hareket ediyorsa sorun var demektir. Bazı 3D yazıcı modelleri bu durumu algılayıp kullanıcıya bir hata mesajı verirken, bazıları hiçbir uyarıda bulunmaz.
Sorun Neden Kaynaklanır?
Filamentin bitmesi sorunu filament makarasının rahatlıkla görüldüğü birçok 3D yazıcıda gözden kaçmayacak bir olay olsa da, bazı yazıcılarda makaranın görülmeyen bir yerde asılı olmasından dolayı filamentin bitip bitmediği kolay anlaşılamaz.
Sorun Nasıl Çözülür?
- Filament makarasını kontrol et.
- Ekstrüder ucunda geriye kalan herhangi bir filament olup olmadığını kontrol et.
Bazı 3D yazıcılar filament makarasında kalan filament miktarını gösterme ve filament bittiğinde baskıyı duraklatma gibi özelliklere sahiptir. Bu özellik yoksa, sen de kendi yazılımını geliştirebilir veya geliştirilen yazılımları 3D yazıcına yükleyerek ona bu tür bir özellik kazandırabilirsin.
Her durumda, özellikle ekstrüderin üzerinde bulunan bir motorla filamenti çıkaran Bowden tarzı ekstrüzyon sistemlerinde, ekstrüder ucunda kalan filamentleri elle temizlemen ve ardından yeni filamentle beslemen gerekir.
Nozzle’ın Tablaya Çok Yakın Olması Sorunu
Filament makarasında filamentin olmasına ve baskı kafasının bir aksama olmadan filamenti ittirmesine rağmen baskı tablasına filament gelmiyorsa, yaşadığın sorunun kaynağı Nozzle’ın baskı tablasına çok yakın olması olabilir.
Sorun Neden Kaynaklanır?
Sorunun kaynağı nozzle’ın baskı tablasına çok yakın olmasıdır. Bir şekilde baskı tablası ile nozzle arasında çok az bir mesafe bıraktıysan erimiş filamentin çıkabileceği bir yer yoktur. En iyi ihtimalle parçanın ilk katmanlarının baskısı çıkmayacak ve diğer katmana geçildiğinde ilk katmanın yapışmama ihtimali daha yüksek olacaktır. Bu durum nozzle’ın içinde filament birikmesine neden olur. Ayrıca, muhtemelen filament yanacağından dolayı, nozzle’ın tıkanacak, filamenti ittiren motorun dişlisi filamenti bu sefer ittiremeyecek ve filamentin aşınacak.
Sorun Nasıl Çözülür?
- Z ekseni offset ayarını yap.
- Sadece nozzle’ın yüksekliğini biraz yükseltmek çoğu zaman sorunu kolayca halledebilmene yardımcı olur. Çoğu 3D yazıcı, Z ekseni offset değerini sistem ayarlarından ayarlamana izin verir. Nozzle’ı baskı tablasından uzaklaştırmak için, offset değerini daha yüksek bir pozitif sayıya yükseltmen gerekir.
- Hazır Z ekseni offset’inden bahsetmişken: tablaya yapışmayan baskıların için de negatif değerde offset vermen gerekir.
- Alternatif olarak, baskı tablasını aşağı indirebilirsin. Fakat bu daha zahmetli bir çözümdür. Çünkü yatağın 3 farklı noktasından yeniden yatak kalibrasyonu yapıp yatağı düzleştirmen gerekir.
Nozzle’ın Tıkanması Sorunu
Bir baskı başlattıysan ve nozzle’dan hiçbir şey çıkmıyorsa, filamenti çıkarıp yeniden yerleştirmek de işe yaramıyorsa bu sorunla karşılaşmışsın demektir.
Sorun Neden Kaynaklanır?
- Filament çıkarıldıktan sonra nozzle’da küçük bir filament parçası kalmıştır, çünkü büyük ihtimalle filament kopmuştur. Yeni filament yüklendiğinde, nozzle’da kalan eski filament parçası, yeni filamentin itilmesine izin vermez.
- 3D yazıcının bakımını yaparken, tıkalı nozzle gibi sorunların olasılığını azaltmak için önlemler alabilirsin. Aslında bakım yaparken nozzle’ın içinde kalan eski ve kömürleşmiş filament parçaları olduğunu göreceksin. Farkında olmadan orada haftalarca hatta aylarca kalmış filament parçaları yüzünden baskılarının kalitesi düşer.
- Tıkanmanın etkileri genellikle göz ardı edilir; zamanla dış duvarlardaki küçük çentikler, küçük koyu renkli lekeler veya modeller arasında baskı kalitesinde küçük değişiklikler gibi sorunlar çıkar modelinin üretiminde.
- Örneğin, sık sık PLA filamentten ABS filamente geçiş yaparsan nozzle tıkanma sorunuyla sıkça karşılaşırsın. Nozzle’da az miktarda PLA kalır ve ABS için normal erime noktasının üzerinde ısıtılan nozzle içerisinde PLA kömürleşip tıkanmaya neden olur. Aynı şekilde, ABS ve Naylon arasında geçiş yaptığında da benzer bir şey göreceksin.
Sorun Nasıl Çözülür?
- Nozzle Çapına Uygun İğne ile Temizleme: Şanslıysan, tıkanıklığı gidermek hızlı bir işlem olabilir. Önce filamenti çıkar. Ardından, yazıcının kontrol panelini kullanarak (eğer varsa) “ısıtıcı nozzle” ayarını seç ve sıkışmış filamentin erime noktasına yükselt. Örneğin, PLA için sıcaklığı 220°C’ye ayarla. Nozzle doğru sıcaklığa ulaştığında, deliği temizlemek için küçük bir pim veya iğne kullan (parmaklarını yakmamaya dikkat et!). Eğer nozzle ucun 0.4mm çapında ise daha küçük bir pime veya iğneye ihtiyacın olacak.
- Eski Filamentin İttirilmesi: Nozzle’ın hala tıkalı olduğunu tespit edersen, filamenti başka bir filament ile ittirebilirsin. Öncelikle nozzle sıcaklığını filamentin erime sıcaklığına getir ve filamenti çıkar. Ardından teflon besleme borusunu baskı kafasından çıkar. Nozzle’ı sıcaklığını filamentin erime sıcaklığına getir ve daha sonra başka bir filament parçası kullanarak ittir. Bununla birlikte, ekstrüder’ın üzerinde bulunan milleri bükme ihtimalin olduğu için çok fazla baskı uygulamamaya dikkat et. Son kısım temizlendiğinde, fazlalık filamenti temizlemek için nozul boyunca itmek için bir iğne ve fazla filamenti temizlemek için fırça kullan.
- Isıtıcı Bloğu (Hotend) Sök, Temizle ve Yeniden Tak: Döküm ucu (nozzle) tıkandığında ısıtıcı bloğu (hotend) ve döküm ucunu sökmen gerekebilir. Bunu daha önce hiç yapmadıysan, not almak ve fotoğraf çekmek iyi bir fikir olabilir. Böylece her şeyi yeniden birleştirdiğinde neyin nereye takıldığını bilirsin. Filamenti çıkararak başla, ardından ısıtıcı bloğu (hotend) ve nozzle’ın nasıl söküleceğini görmek için yazıcının dökümanlarına bak.
- Farklı Filament ile Soğuk İttirmek: Bunun için ABS veya Naylon filament kullanabilirsin. ancak zamanla en yüksek erime noktasından dolayı en tutarlı sonuçların Naylon filamentin verdiğini gördük. Ancak, ABS filament daha yaygın olduğundan ABS kullanabilirsin. Nozzle sıcaklığını 240°C’ye yükselt. Filamenti içeri itmeden 5 dakika bu sıcaklıkta bırak. Filamente, nozzle’dan çıkmaya başlayana kadar yavaşça baskı uygula. Hafifçe geri çek ve başlıktan akmaya başlayana kadar tekrar geriye doğru çek. Sıcaklığı ABS için 180°C’ye veya Naylon için 140°C’ye düşür (filamentin için biraz deneme yapman gerekirebilir). Yazıcıyı 5 dakika bu sıcaklıkta bırak. Filamenti kafadan çek. Sonuna baktığında, sonunda siyah karbonize olmuş bir malzeme görmelisin. Temizlenene kadar işlemi tekrarla. Filament nozzle’dan çıkmazsa, sıcak ucun sıcaklığını hafifçe arttır.
Baskı Kafasının Kayması ve Yatak Dışına Çıkması Sorunu
Yazıcı kafası yatakta alakasız bir noktaya gittiyse genellikle X veya Y konumu sınırına da ulaşmış olabilir. Baskı kafası en uzak noktadan öteye gitmeye çalışırken, hareketi sağlayan kayışlarda ve dişlilerde zorlanma yaşanır. Yazıcının bu durumda düzgün bir baskı alması pek olası değildir ve düzeltilmesi kolaydır. Bununla birlikte, sorunun düzeldiğinden emin olmak için daha sonra gerekli kontrollerin yapılması gerekebilir.
Sorun Neden Kaynaklanır?
- Dilimleme programında yanlış 3D yazıcı marka ve modelini seçmek, bu 3D baskı sorununun en sık görülen nedenlerinden biridir. Ultimaker 2 için yapılandırılmış ayarları Prusa i3 model yazıcın için kullanmaya çalışman gibi.
- Yazıcın genellikle iyi çalışıyorsa ve sorun aniden ortaya çıktıysa, dilimleme yazılımını iki kez kontrol ederek başla. Ayarların sıfırlanmış veya bir güncelleme tarafından değiştirilmiş olabilir! Yazılımın, varsayılan ayarlara geri dönmüş veya en son yazıcı sürümüne otomatik olarak geçmiş olabilir.
- Yanlış üretim, yanlış montaj, yanlış yazıcı seçimi, yıpranmış veya bozuk endstop’lar bu soruna neden olabilir.
- Sorun yeni aldığın bir yazıcıda olduysa, yazıcının kalibrasyonu ile ilgili bir sorun olması ihtimali yüksektir. Kurulum işlemini tekrar çalıştır ve yazıcın için doğru yazılım yüklü olduğundan emin ol.
- Yazıcını kurarken yazılımda ve dilimleme programında baskı alanı ölçülerini doğru girdiğinden emin ol. Yazıcın, var olandan daha büyük bir baskı alanına sahip olduğunu zannediyorsa, baskı kafası gerçek alan dışına çıkmaya kendini zorlayacaktır.
- Bu kontrollere göre her şey yolunda görünüyorsa, yazıcıdaki endstop noktalarından birinde çalışmayan mekanik switch olması ihtimali yüksektir.
Sorun Nasıl Çözülür?
- 3D Yazıcına Uygun Dilimleyici Ayarlarını Gir: Başka bir şey denemeden önce, dilimleme yazılımında (örneğin Cura) doğru yazıcı marka ve modelinin seçildiğinden emin ol. Her yazıcı farklıdır, bu nedenle iki yazıcının baskı tablası aynı olsa bile, diğer boyutlar ve gerekli ayarlar tam olarak aynı olmayabilir.
- Yazıcı Yazılımını Güncelle: Yazıcıyı yeni satın aldıysan ve bu sorun oluyorsa, ana yazılımın en son sürümünün kurulu olduğundan emin ol. Güncelleme yapıldıktan sonra baskı kafasını manuel olarak hareket ettir ve tüm ayarların, özellikle de baskı alanının büyüklüğünün çevresinde, düzgün olduğunu iki kez kontrol et.
- Endstop’ları Kontrol Et: Endstop’ların arızalı olup olmadığını teşhis etmek biraz daha zahmetlidir. Baskı kafasının hareketini izle. Baskı kafası yatağın en uzak noktasından birini geçmeye çalışırsa, endstop mekanik switch’ine dokunduğunda sistemin baskı kafasını durdurup durdurmadığını kontrol et. Hepsi iyi görünüyorsa (ve yukarıdaki adımlardan hiçbiri senin için sorunu çözmediyse) endstop’ları yenileriyle değiştirmek bir sonraki adımın olmalıdır.
Filamentin Kopması Sorunu
Filament makarası hala dolu görünüyor ve kontrol ettiğinde besleme borusunda (teflonda) filament var gibi görünüyor, fakat nozzledan hiçbir şey çıkmıyor mu? Bu, filamentin kırılma sorunudur ve baskı kafasında ekstrüder motoru bulunan 3D yazıcılarda görülür.
Sorun Neden Kaynaklanır?
Genellikle eski, beklemiş veya ucuz filamentlerden kaynaklanmaktadır. PLA ve ABS gibi filamentlerin çoğunluğu uzun süre dayansa da, doğrudan güneş ışığı gibi yanlış koşullarda tutulursa kırılgan hale gelebilir. Diğer bir neden ise filament çapıdır ve bu, üreticiye ve üretim serisine göre değişebilir. Çap toleransı çok farklı olan filamentler ekstrüzyon dişlisinde filamentin sıkışmasından dolayı kırılmaya veya sıkışmaya neden olabilir.
Sorun Nasıl Çözülür?
- Filamenti Çıkar: Yapılacak ilk şey, filamenti her zamanki gibi yazıcıdan çıkarmaktır. Filament genellikle teflon borunun içine girdiğinden, boruyu hem ekstrüderden hem de ısıtıcı bloğundan (hotend) çıkarman gerekir. Nozzle’ı ısıt ve filamenti çıkar.
- Başka Filament Kullan: Filamenti geri taktıktan sonra aynı sorun tekrar olursa, başka bir filament ile deneme yap.
- Filament Sıkıştırma Sistemini Biraz Gevşet: Yeni kullandığın filament de koparsa, filament sıkıştırma sistemindeki yayı gevşet. Baskı başladığında, sıkıştırma dişlisi filamenti kaymadan itene kadar sıkılaştır.
- Nozzle’ı Kontrol Et: Nozzle’ın tıkalı olup olmadığını kontrol et ve nozzle’ı iyice temizle.
- Akış Hızını ve Sıcaklığı Kontrol Et: Sorun devam ederse, ısıtıcı bloğun (hotend) ısınıp ısınmadığını ve doğru sıcaklıkta olup olmadığını kontrol et. Ayrıca filamentin akış hızının % 100 olduğunu ve daha yüksek olmadığını kontrol et.
Filamentin Ezilmesi Sorunu
Filament üzerinde çizgilerin oluşması veya filamentin ezilmesi, yazdırma işleminin herhangi bir noktasında ve herhangi bir filament ile gerçekleşebilir. Sonuç olarak, baskıyı aniden durma noktasına gelecek şekilde nozzle’dan hiç filament çıkmamasına neden olabilir.
Sorun Neden Kaynaklanır?
Çok gergin filament yayı ve yanlış filament sıcaklığı, Filament ezilmesinin sık rastlanan sebeplerden sadece birkaçıdır, ancak düzeltilmesi genellikle kolaydır. Mesele, ekstrüderdeki tırtıklı somun veya dişlinin filamenti makaradan çekip çekememesidir. Motor, genellikle filamenti sistem boyunca kavrayacak ve besleyecek küçük dişleri döndürür. Eğer dişliler filamente kavrama kalmayacak kadar zarar veriyorsa bu sorunla karşılaşırsın.
Sorun Nasıl Çözülür?
- Filamentin İttirilmesine Yardım Et: Filament yeni kaymaya başladıysa, genellikle ekstrüder motorunun orada ses duyarsın. İttirme sistemine yardımcı olmak için filamente hafifçe baskı uygulayabilirsin. Bu genellikle tekrar sorunsuz bir şekilde baskı almanı sağlar.
- Filament Sıkıştırma Gerilimini Ayarla: Sıkıştırma yayını gevşeterek başla, filamenti besle ve dişlinin filament üzerinde kaymasını durdurana kadar yayı sık. Filamentlerin çapları değişkenlik gösterir. Bu nedenle, sıkıştırma dişlisi çaptaki bir miktar farkı tolere etse de, bazı filamentler ince ayar gerektirir.
- Filamenti Çıkar: Çoğu durumda, filamenti çıkarman, değiştirmen ve sisteme geri beslemen gerekir. Filament çıkarıldıktan sonra, filamenti kayma belirtileri gösteren alanın altına kadar kes ve ardından sisteme geri besle. Filament kopmuşsa ve tekrar beslediğinde yine koparsa başka bir filament kullan.
- Akış Hızını ve Sıcaklığı Kontrol Et: Sorun başladığında yeni bir filament yerleştirdiysen ve sorun devam ediyorsa nozzle’ın doğru sıcaklıkta olup olmadığını kontrol et.
İlgili Makaleler
- 3D Yazıcı Nedir, Nasıl Çalışır?
- Hangi 3D Yazıcıyı Nasıl Almalı?
- Ucuz 3D Yazıcı
- Yerli 3D Yazıcı
- 3D Yazıcı Sorunları
- Filament Çeşitleri
- Filament Özellikleri
- Ücretsiz 3D Modeller
- Üç Boyutlu Tasarım Nasıl Yapılır?
- Tinkercad ile Üç Boyutlu Tasarım
- FreeCAD ile Üç Boyutlu Tasarım
- 3D Yazıcılar İçin Dilimleme Yazılımları (3D Slicer)
- Cura Dilimleme Yazılımı Kurulum ve Ayarları